Filistinlilerin büyük felaketi : ‘Nekbe’

“`html

Balfour Deklarasyonu, İsrail’in Oluşumunu Destekledi

Aralık 1917’de, İngiliz General Edmund Allenby’nin Kudüs’ü işgali, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisinin ardından Filistin’deki Siyonist hareketin gelişmesine olanak sağladı. İngiliz mandası altında Filistin’e Yahudi yerleşimi hız kazanarak devam etti.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın 1917’de yayımladığı “Balfour Deklarasyonu”, Yahudilerin Filistin’de bir devlet kurma hakkını tanıdığını belirterek, İngilizlerin İsrail’in kurulmasına olan desteğini ortaya koydu.

29 Kasım 1947’de BM Genel Kurulu, Filistin’in Yahudi ve Arap devleti olarak bölünmesi yönünde bir karar aldı. Bu karar, başta Filistinliler olmak üzere Arap ülkeleri tarafından büyük bir tepkile karşılandı, ancak Siyonistler kararı memnuniyetle karşıladı.

Bölünme kararının ardından, “Haganah” adlı silahlı grup, Yahudi yerleşim alanlarını kontrol altına almaya başladı ve İngiliz manda yönetimini takiben, 14 Mayıs 1948’de David Ben Gurion, İsrail’in kuruluşunu ilan etti.

İsrail’in kurulmasıyla, Yahudilerin kendilerine tahsis edilen bölgelere göçü hızla arttı; 14 Mayıs 1948 akşamı İsrail, tarihi Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etti ve onu tanıyan ilk ülke ABD oldu.

15 Mayıs 1948, Felaketlerin Başlangıcı Oldu

Beş Arap ülkesi, İsrail’in oluşturulmasına itiraz ederken, bu durum 1948 Arap-İsrail savaşının patlak vermesine yol açtı. İsrail Savunma Kuvvetleri, Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan ve Irak güçlerine karşı başarılı oldu ve Filistin topraklarını işgal etti.

Savaşın sona ermesinin ardından, İsrail, savaş sırasında topraklarını terk eden Filistinli mültecilere geri dönme izni tanımadı.

Filistin-İsrail çatışmasının önemli bir parçası olan mülteci sorunu, yüz binlerce Filistinlinin evlerinden sürülmesiyle başladı. 1948 yılında yerinden edilenlerin çoğu, kısa kısa süre içinde geri döneceklerini umuyordu, ancak bunu gerçekleştiremediler. O günden bu yana Filistinliler, yoksullukla mücadele etmek zorunda kaldı.

İsrail, 1948 yılında 675 köy ve kasabayı yok etti.

Filistin Merkez İstatistik Bürosu (PCBS), 1948 Nekbe’sinin 1.4 milyon Filistinli arasında yaklaşık 1 milyonu yerinden ettiğini rapor etti.

İsrail, Nekbe sırasında 774 Filistin köy ve kasabasını işgal etti, bunlardan 531’i tamamen yok edildi. Siyonist çeteler, bu olaylar sırasında 70’ten fazla katliam gerçekleştirerek 15 binden fazla Filistinliyi öldürdü.

Cibaliye Mülteci Kampı 77 Yıl Sonra İkinci Bir Nekbe’yi Yaşıyor

Cibaliye Kampı,

1948 yılında, Filistin’in güneyinden zorla göç ettirilen 35 bin Filistinli için inşa edilen 1.4 kilometrekarelik bir alana yayılmıştır.

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA), kampa barınma, sağlık ve gıda hizmetleri sağlıyordu. Başlangıçta geçici çadırlarda ikamet eden mülteciler, 1950’lerden itibaren daha dayanıklı konutlara geçiş yaptı.

Kampın nüfus artışıyla birlikte, 1970’lerde yoğun yapılaşma başladı, ancak bu süreç altyapı planlaması yapılmadan gerçekleştirildi.

“2023 yılı itibarıyla, UNRWA verilerine göre Cibaliye Kampı’nda kayıtlı mülteci sayısı 119 bin 540’tır.”

Kampta 26 okul, 3 sağlık merkezi ve sosyal hizmet ofisleri gibi birçok temel kamu hizmeti bulunuyordu. Ticari faaliyetler yoğun bir şekilde sürüyordu, ancak altyapısal sıkıntılar gözle görülür hale geldi.

Cibaliye Kampı İsrail’in Saldırılarıyla Hayalet Şehre Dönüştü

Cibaliye Mülteci Kampı, İsrail’in yoğun hava saldırıları sonucu adeta bir hayalet şehre dönüştü. Kampta, 1948’deki ilk günleri hatırlatan moloz yığınlarının arasında naylon ve kumaşlarla örtülmüş çadırlar yükseliyor. Kamp sakinleri, saldırılar sırasında birçok kişinin enkaz altında kaldığını ve bunun için gereken ekipmanın yetersiz olduğunu ifade ediyor.

Günlük su ve gıda temini durma noktasına geldi.

2 Mart 2025’ten bu yana İsrail’in tüm sınır kapılarını kapatarak yardım iletimini engellemesi durumu daha da zorlaştırdı.

7 Ekim’den beri devam eden İsrail saldırıları, kampı eski durumuna geri döndürdü, altyapının çökmesiyle yollar kullanılamaz hale geldi. Moloz yığınları ile kaplı alanda insanlar temiz suya, gıdaya ve sağlık hizmetlerine erişim sağlamakta zorlanıyor.

Büyük Felaketten Bu Yana Filistinli Nüfusu 10 Kat Arttı

Filistin Merkez İstatistik Bürosu (PCBS), 2023 yılı itibarıyla dünya genelindeki Filistinli nüfusunun 14.6 milyona ulaştığını, ilk Nekbe olayından bu yana nüfusun yaklaşık 10 kat arttığını bildirdi. 5.5 milyon Filistinli, Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs’te yaşıyor, 1.75 milyon hâlâ 1948 topraklarında bulunmaktadır, 6.5 milyon Arap ülkelerindeyse, yaklaşık 770 bin kişi diğer ülkelerde yaşamaktadır.

PCBS’nin verilerine göre,

“2023 yılı sonu itibarıyla, tarihi Filistin’de bulunan nüfusun %50.3’ü Filistinliler, %49.7’si ise Yahudilerden oluşmaktadır.”

“İsrail, tarihi Filistin topraklarının %85’inden fazlasını işgal etmektedir.”

Büyük Felaket’ten Bu Yana Yaklaşık 134 Bin Kişi Hayatını Kaybetti

Filistin Merkezi İstatistik Kurumu’na göre, 1948’den bu yana Filistin içinde ve dışında yaklaşık 134 bin kişi yaşamını yitirdi.

7 Ekim’den beri sadece Gazze’de en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849’u kadın olmak üzere 35 bin Filistinli hayatını kaybetti. Çoğu kadın ve çocuk olduğu bilinen yaklaşık 7 bin kişinin cesedine henüz ulaşılamadı.

Batı Şeria’da ise, 492 Filistinli, İsrail askerleri tarafından gerçekleştirilen saldırılarda yaşamını yitirdi.

Filistin Kurtuluş Örgütü’ne bağlı Esirler ve Serbest Bırakılanlar Heyeti’nin verilerine göre, 1967 yılından bu yana yaklaşık 1 milyon kişi gözaltına alındı.

7 Ekim’den bu yana Batı Şeria’da gözaltına alınanların sayısı 8 bin 520’ye ulaştı. Gözaltına alınanların birçoğu serbest kalırken, bazıları tutuklu kalmaya devam etmektedir.

Nisan ayı sonu itibarıyla, İsrail hapishanelerinde tutuklu sayısı, 3 bin 600’ü “idari tutuklu” olmak üzere toplamda 9 bin 400’e ulaşmıştır.

“`